Ο πατέρας της ιατρικής είναι ο Ιπποκράτης και αυτό το ξέρουν όλοι. Καλά όχι όλοι, ίσως οι μισοί Έλληνες. Το ξέρουν όμως και κάποιοι γιατροί στη Σαϊτάμα. Γι’ αυτό και το Κέντρο Ιατρικής Φροντίδας του Iατρικού Πανεπιστημίου της Σαϊτάμα στην Χιντάκα έχει δύο τεράστιους πίνακες στην είσοδο, έναν του Ιπποκράτη και έναν της νοσηλεύτριας Φλόρενς Νάιτινγκεϊλ. Μπροστά τους υπάρχει ένα λευκό πιάνο, ελεύθερο για όποιον θέλει να παίξει μουσική.
Ο Ιπποκράτης κατέχει σημαντική θέση στην ιατρική εκπαίδευση, μιας και ακόμα και σήμερα φοιτητές σε όλον τον κόσμο μαθαίνουν τον όρκο του κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Αν και σαν κείμενο έχει αναδιαμορφωθεί ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της σύγχρονης ιατρικής και του τωρινού συστήματος ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αξιών, η λέξη «όρκος» παραμένει σημαντική. Δίπλα του, η Βρεττανή Φλόρενς Νάιτινγκεϊλ, πολλούς αιώνες αργότερα και εν μέσω του πολέμου της Κριμαίας, έφερε την επανάσταση στη νοσηλευτική και την πρακτική της. Αυτή έθεσε τις βάσεις για την τυπική εκπαίδευση των νοσηλευτών, τη χρήση στατιστικής, τις αρχές της δημόσιας υγείας, αλλά και τη σημασία της υγιεινής και της ψυχολογικής υποστήριξης των ασθενών. Τα δύο πορτρέτα βρίσκονται μαζί, έχοντας ίδιο ύψος, γιατί και οι δύο τομείς αποτελούν πυλώνες της θεραπείας. Κρίνοντας από τις παρούσες ανάγκες εν μέσω πανδημίας, ίσως μελλοντικά να βρεθεί μία τρίτη μορφή, στο πρόσωπο της οποίας να εκφράζονται και τα υπόλοιπα μέλη ενός νοσοκομείου, από τους τραυματιοφορείς μέχρι το προσωπικό καθαρισμού.
Μια άλλη δημοφιλής στην ιατρική προσωπικότητα, από τον μυθικό κόσμο της αρχαιότητας, είναι ο Ασκληπιός. Ως γιος του Απόλλωνα και της νύμφης Κορωνίδας, ο ρόλος του ήταν αυτός του ήρωα-γιατρού. Τα ιερά του είχαν διπλή χρήση, ταυτόχρονα ως χώροι λατρείας και ως θεραπευτήρια. Αν και οι πηγές διίστανται, με τη σύζυγό του την Ηπιόνη απέκτησαν πολλές κόρες, τις Ιασώ, Αίγλη, Πανάκεια, Υγεία και Ακεσώ, όλη η οικογένεια μια προσωποποίηση των σταδίων της θεραπείας. Στην υποδοχή ενός άλλου κτηρίου του πανεπιστημίου λοιπόν, βρίσκονται τρία μαρμάρινα αγάλματα γυναικών, οι οποίες μου θυμίζουν πολύ τις κόρες του Ασκληπιού. Τελικά, είναι προσωποποιήσεις τριών παρόμοιων εννοιών, της Αγάπης, της Ελπίδας και της Ευχής.
Μια άλλη μέρα, περπατούσα στο έτερο campus του πανεπιστημίου, εκεί που βρίσκεται το διεθνές πανεπιστημιακό νοσοκομείο. Το κτήριο μπροστά μου έχει το όνομα «Όρκος». Λίγο παρακάτω ένα άλλο κτίριο λέγεται «Καθαρός Tower». Γραμμένα κανονικά, με ελληνικούς χαρακτήρες. Αμφιβάλλω αν κάποιος από τους φοιτητές ή ασθενείς γνωρίζει τι είναι όλα αυτά εκτός από διακοσμητικά, αλλά είναι κάπως ενδιαφέρον το ότι κάποιος τόσο μακριά αφιέρωσε χρόνο και χρήμα για να φτιάξει αναφορές στην αρχαία ελληνική ιατρική σε υλική μορφή.
Αντίστοιχοι συμβολισμοί για την υγεία υπάρχουν όμως και στους ιαπωνικούς μύθους. Ψηλά, στη τζαμαρία του νέου κτηρίου φαίνεται κάτι σαν ζωγραφιά. Αυτό δεν είναι άλλο από το σήμα του πανεπιστημίου. Περιέχει το ιδεόγραμμα 學, που είναι μια πιο πολύπλοκη μορφή του ιδεογράμματος 学, δηλαδή της έννοιας «μάθηση». Τα τρία ζευγάρια από κάτω, που μοιάζουν με το σύμβολο του γιν και γιανγκ, λέγονται σακιμιτάμα (幸御魂). Κυριολεκτικά, οι σφαίρες αυτές είναι «ιεροί δαίμονες της ευτυχίας» και περιγράφουν τα πνεύματα που φέρνουν ευλογία (και θεραπεία) στους ανθρώπους.
Εκτός από αγάλματα, συμβολισμούς και αρχαίες λέξεις (είτε ιαπωνικές είτε ελληνικές), το νοσοκομείο έχει και τη μοντέρνα του πλευρά. Στους διαδρόμους μπορεί να συναντήσει κανείς ρομπότ, αυτοκινούμενα ή μη, τα οποία θα δώσουν οδηγίες ή θα καλέσουν για βοήθεια σε περίπτωση ανάγκης. Δυστυχώς δεν καταλαβαίνουν ακόμα ελληνικά, αλλά και πάλι φαίνονται αξιαγάπητα.
Κλείνοντας, για όσους ψάχνουν να βρουν τον Ιπποκράτη στην Ιαπωνία, αρκεί να ψάξουν για πλατάνια. Αρκετά πανεπιστήμια έχουν φυτέψει στους χώρους τους το «δέντρο του Ιπποκράτη» που δεν είναι άλλο από το κοινό μας πλατάνι. Ένα από αυτά βρίσκεται μπροστά από την ιατρική βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Τόκυο, γεννημένο από σπόρους που ήρθαν από την Κω, την κοιτίδα του Ιπποκράτη. Ακόμα, μια ζωφόρος με τη σχολή των Αθηνών του Ραφαήλ και το κείμενο του όρκου του Ιπποκράτη στα ελληνικά βρίσκεται σε ένα κτήριο του Πανεπιστημίου Οδοντιατρικής του Τόκυο. Είμαι σίγουρη ότι αν κανείς ψάξει, θα βρει πολλές περισσότερες ιδέες που ταξίδεψαν μέχρι τα πέρατα του κόσμου. Αναρωτιέμαι, υπάρχει άραγε κάποια ιαπωνική ιδέα που να έχει ταξιδέψει μέχρι τις ιατρικές σχολές της Ελλάδας;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου